نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• مهدی،سیدمحمد همتیان،جزایری

دانش‌پژوه دکتری جامعةالمصطفی العالمیه (hemmat110@yahoo.com). هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیه.

چکیده

یافتن مبانی قرآنی برای عناوین مهم حقوقی همچون مسئولیت مدنی می‌تواند باعث وحدت حقوقی جوامع مسلمان دنیا شود؛ زیرا قرآن تنها منبع حقوقی مورد قبول همه جوامع حقوقی اسلامی است. برخی محققان معتقدند آیات نفی ظلم در قرآن کریم می‌تواند به‌عنوان مبنای قرآنی مسئولیت مدنی قرار گیرد. باتوجه به اهمیت این ادعا، پژوهش حاضر درصدد راستی‌آزمایی این ادعا می‌باشد. پژوهش پیش رو از سه بخش اصلی تشکیل شده است؛ در بخش نخست، به معناشناسی برخی موضوعات کلیدی پژوهش همچون مسئولیت مدنی، ظلم، ضمان و... پرداخته شده است. در بخش دوم، قلمرو ظلم و اینکه آیا بر افعال غیراختیاری انسان نیز ظلم صدق می‌کند، بررسی شده است. در بخش سوم، به بررسی ملازمه یا عدم ملازمه حرمت ظلم و ضمان پرداخته شده، در‌نهایت اثبات شده است که آیات منع ظلم در قرآن نمی‌توانند به‌عنوان مبنای قرآنی مسئولیت مدنی مطرح باشند

کلیدواژه‌ها

• مسئولیت مدنی
• ضمان قهری
• ظلم
• حکم تکلیفی
• حکم وضعی