نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم (kariminiya2003@yahoo.com).
چکیده
تغییر جنسیت عبارت است از: «تبدیل جنسیت یک فرد از مذکر به مؤنث، از مؤنث به مذکر، از خنثی به مذکر، از خنثی به مؤنث، از مذکر به خنثی یا از مؤنث به خنثی». در تعریفی عام شامل تغییر جنسیت در حیوانات و حتی گیاهان نیز می‌شود. درمورد تغییر جنسیت در افراد خنثای روانی (ترانس‌سکشوال) اختلاف‌نظر جدی هست. برخی فقهای شیعه به جواز آن قائل‌اند و درمقابل، تمامی عالمان اهل سنّت به حرمت تغییر جنسیت معتقدند. البته عده‌ای از فقیهان شیعه نیز به حرمت تغییر جنسیت معتقد شده‌اند. ازنظر عالمان شیعه که به جواز تغییر جنسیت معتقد شده‌اند، هیچ دلیلی بر حرمت این پدیده نوظهور وجود ندارد.
یکی از مهم‌ترین دلیل‌های قائلان به حرمت تغییر جنسیت ـ باتوجه به آیه 119 سوره نساء ـ حرام‌بودن تغییر در خلقت خداوندی است. با مراجعه به کتب تفسیری روشن می‌شود که اساساً این آیه ناظر به بحث جدید تغییر جنسیت نیست. برخی دیگر برای اثبات حرمت تغییر جنسیت، به آیه 49 سوره شوری استناد کرده‌اند. در پاسخ این استدلال، به‌نظر می‌رسد تغییر جنسیت امری م
تغییر جنسیت عبارت است از: «تبدیل جنسیت یک فرد از مذکر به مؤنث، از مؤنث به مذکر، از خنثی به مذکر، از خنثی به مؤنث، از مذکر به خنثی یا از مؤنث به خنثی». در تعریفی عام شامل تغییر جنسیت در حیوانات و حتی گیاهان نیز می‌شود. درمورد تغییر جنسیت در افراد خنثای روانی (ترانس‌سکشوال) اختلاف‌نظر جدی هست. برخی فقهای شیعه به جواز آن قائل‌اند و درمقابل، تمامی عالمان اهل سنّت به حرمت تغییر جنسیت معتقدند. البته عده‌ای از فقیهان شیعه نیز به حرمت تغییر جنسیت معتقد شده‌اند. ازنظر عالمان شیعه که به جواز تغییر جنسیت معتقد شده‌اند، هیچ دلیلی بر حرمت این پدیده نوظهور وجود ندارد.
یکی از مهم‌ترین دلیل‌های قائلان به حرمت تغییر جنسیت ـ باتوجه به آیه 119 سوره نساء ـ حرام‌بودن تغییر در خلقت خداوندی است. با مراجعه به کتب تفسیری روشن می‌شود که اساساً این آیه ناظر به بحث جدید تغییر جنسیت نیست. برخی دیگر برای اثبات حرمت تغییر جنسیت، به آیه 49 سوره شوری استناد کرده‌اند. در پاسخ این استدلال، به‌نظر می‌رسد تغییر جنسیت امری ممکن است و درصورت وقوع و تبدّل موضوع، احکام شرعی جنس مخالف بر او جاری خواهد شد. دلیل دیگر، استناد به آیه30 سوره نور است که به‌نظرمی‌رسد این آیه نیز نمی‌تواند ناظر به حرمت تغییر جنسیت باشد. ازنظر امام خمینی و برخی فقهای دیگر، تغییر جنسیت حرام نیست، ولی سبب بطلان ازدواج سابق شده و عناوین خانوادگی همچون برادر، خواهر، عمو، عمه، دایی و خاله را متحول می‌سازد و نیز سهم‌الإرث فرد تغییر جنسیت‌یافته، بر اساس جنسیت جدید استمکن است و درصورت وقوع و تبدّل موضوع، احکام شرعی جنس مخالف بر او جاری خواهد شد. دلیل دیگر، استناد به آیه30 سوره نور است که به‌نظرمی‌رسد این آیه نیز نمی‌تواند ناظر به حرمت تغییر جنسیت باشد. ازنظر امام خمینی و برخی فقهای دیگر، تغییر جنسیت حرام نیست، ولی سبب بطلان ازدواج سابق شده و عناوین خانوادگی همچون برادر، خواهر، عمو، عمه، دایی و خاله را متحول می‌سازد و نیز سهم‌الإرث فرد تغییر جنسیت‌یافته، بر اساس جنسیت جدید است
کلیدواژه‌ها
)