نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• حسین،سیدمحمد محمدی ،موسوی مقدم

استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) / نویسنده مسئول (h.mohammadi@Isr.ikiu.ac.ir). استادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران (sm.mmoqaddam@ut.ac.ir

چکیده

انگاره تعارض آیات قرآن کریم با یکدیگر، از دیرباز مطرح بوده است؛ تعارض آیات نکاح با اهل کتاب ازجمله این انگاره هاست؛ براین‌اساس آیه 5 سوره مائده که بر حلیت نکاح مسلمانان با اهل کتاب دلالت دارد، با آیاتی که در آنها بر حرمت نکاح با مشرکان و کافران تأکید شده است، تعارض دارد. خاستگاه این تعارض، مشرک و کافرپنداشتن اهل کتاب و نیز عدم توجه به ارتباط میان آیات ازجهت دلالت الفاظ و نوع ارتباط میان آنهاست. دسته بندی آیات مذکور بیانگر آن است که این آیات تعارضی با یکدیگر ندارند و ظهور انگاره تعارض، ناشی از نادیده گرفتن عوامل متعددی همچون معنای اهل کتاب و اطلاق کافر و مشرک بر آنها، جزءنگری و نه نگرش نظام مند به قرآن، عدم توجه به مدلول الفاظ و سیاق آیات است. لحاظ این گزاره‌ها در فهم آیات، جایی برای تعارض باقی نمی‌گذارد و نشان می‌دهد که رابطه آیات مرتبط با یکدیگر از نوع عموم و خصوص مطلق بوده، جمع عرفی آنها بیانگر حلیت ازدواج با اهل کتاب است.

کلیدواژه‌ها

• حرمت نکاح
• اهل کتاب
• کافر
• مشرک
• تعارض