نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیة و سردبیر مجله فقه اهل بیت عربی (m_qafory2005@yahoo.com).
چکیده
یکی از مسائل اختلافی شدید که از گذشته در میان امامیه و اهل سنّت وجود داشته، وضعیت مال زاید از سهام ارث پس از تقسیم است. فقه امامیه به ردّ آن بر اصحاب فروض ارث قائل است، در حالی که فقه اهل سنّت پرداخت آن را به عصبه میداند. امامیه بر درستی دیدگاهش و بطلان تعصیب به چند دلیل از جمله «اجماع» و «روایات متواتر» استدلال میکند؛ ولی محقق خویی به گونهای جدید و با استناد به روش خاصی که بر نصوص قرآنی وارده در سهام ارث داشته است، دیدگاهی ارائه میدهد؛ دیدگاهی که شایسته بررسی و تحلیل میباشد. وی معتقد است ظاهر آیات ارث، تقسیم بالنسبه است، نه تقسیم بالإطلاق؛ یعنی بر اساس ظاهر آیات، کل مال برای وراث فرضبر میباشد؛ ولی به نسبت سهم و حصه هریک؛ بنابراین اضافهای باقی نمیماند تا به عصبه داده شود.
در این مقاله به تبیین این دیدگاه جدید و تعمیق و تکمیل آن همت گماشتیم. مبنای تحلیل و استدلال نیز بر اساس روش اصولی متعارف بوده است
کلیدواژهها