نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• امین ،سیدمحمدجواد، سیدهادی احمد سلیمان کلوانق ،وزیری‌فرد ،مرتاضی، هاشمی مجد

استادیار دانشگاه تبریز (a.mortazi@tabrizu.ac.ir). دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران (hashemimajd@ut.ac.ir). دانشیار دانشگاه قم (vaziryfard@yahoo.com). دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم/ نویسنده مسئول (amin.soleyman1370@gmail.com).

چکیده

قرآن کریم و روایات وارده از معصومان‰ مشحون از تأکید و تحضیض بر فریضه امر به معروف و نهی از منکر است. در کلام فقیهان شرایطی برای وجوب این فریضه تعیین شده است؛ یکی از این شرایط که محل اختلاف آراست، شرطیت یا عدم شرطیت احتمال تأثیر می‌باشد؛ برخی آن را به‌طور مطلق شرّ می‌دانند، برخی به شرطیت آن در مرحله زبانی و عملی قائل‌اند، گروهی نیز نظر به عدم شرطیت آن دارند. در پژوهش حاضر با بررسی آیات کریمه و درنظرگرفتن اطلاق آیات از سویی و ملاحظه ضعف سندی و قصور دلالی ادله روایی اعتبار شرط مذکور ازسوی‌دیگر و پس از ارزیابی سایر ادله، نتیجه گرفته می‌شود که این فریضه حتی اگر تأثیری نداشته باشد، باید بجا آورده شود؛ بدین‌ترتیب دیدگاه سوم تأیید می‌شود و حتی باتوجه به وسعت دایره تأثیر که اعم از تأثیر کلی یا جزئی است، روشن می‌شود که حکم به اشتراط امکان تأثیر، حکمی بدون موضوع و امری نامعقول است و نزاع دراین‌مورد ثمره عملی ندارد.

کلیدواژه‌ها

• امر به معروف
• نهی از منکر
• شرط احتمال تأثیر
• اطلاق