نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه معارف اسلامی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران
2 استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
چکیده
درمورد اینکه اخذ سود (زیادت) در عقد قرض از ابتدا یا پس از سررسید آن حرام است، میان فقها اتفاق نظر وجود دارد؛ مورد اختلاف، حرمت گرفتن زیادت در مقابل دیونی است که به اسباب دیگری غیر از قرض ایجاد شده‌اند. مقاله حاضر، گستره حرمت ربا نسبت به مطلق دیون را ازمنظر قرآن کریم بررسی می‌کند و درنهایت این نتیجه به‌دست می‌آید که با تمسک به اطلاق لغوی واژه ربا در قرآن کریم، شمول ربا نسبت به مطلق دیون را نمی‌توان به‌دست آورد. ماهیت ربای عصر جاهلیت نیز عمدتاً ازطریق منابع اهل سنّت شناخته می‌شود و این مسئله مشکلاتی را درمورد شناخت ماهیت ربای عصر جاهلیت به‌وجود می‌آورد. با بررسی آیات قرآن کریم مشخص می‌شود برخی آیات، ظهوری در جریان ربا نسبت به مطلق دیون ندارد، ولی اطلاق آیه ۲۷۹ سوره بقره که «اصل سرمایه‌های شما از آنِ شماست»، شامل مطلق دیون می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
)