نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
پژوهشگر حوزوی و مدرس در حوزه و دانشگاه
چکیده
در برخی از نصوص شرعی ضابطه مشروعیت شرط ضمن عقد این دانسته شده که شرط موجب تحلیل حرام و تحریم حلال نباشد. در مورد معنای شرط محرم حلال دیدگاه‌های گوناگونی از سوی فقها مطرح شده و وجود پیچیدگی‌هایی در این باره موجب صعوبت ارائه تفسیری روشن از شرط محرم حلال گشته است. در این مقاله کوشیده‌ایم که با توجه به ریشه قرآنی این اصطلاح، با تبیین آیات قرآنی که منشأ پیدایش این اصطلاح بوده‌اند و توجه به روایاتی که در مقام تطبیق آیات، به تحریم حلال ناظر بوده‌اند و مقارنه و تطبیق آنها با ادله-ای که به شرط مخالف کتاب و سنت ناظر است، معنایی صحیح از تحریم حلال در لسان ادله شرعی ارائه داده و سپس دیدگاه های مهم مطرح شده در این باره از سوی فقها را مورد ارزیابی و نقد قرار دهیم. بر این اساس شرط «مخالف با کتاب و سنت» و شرط «محلل حرام و محرم حلال» بر یکدیگر منطبق بوده و دایره آن مباحات را نیز شامل می‌گردد و شرط ترک هر فعل مباحی که پیش از انشاء عقد و شرطِ ضمن آن متصف به حلیت بوده مصداق شرط محرم حلال است، به ویژه در زمینه انتفاع از نعمتها و مشتهیات حلال.
کلیدواژه‌ها
)