نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
2 استادیار دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
حیله در اصطلاح فقهی به عملی اطلاق می‌شود که ازطریق تغییر موضوع، مانع از استقرار حکمی تکلیفی یا وضعی می‌شود یا حکم ثابت‌شده را برمی‌دارد. به‌اعتقاد بسیاری، ارتکاب حیله برای تغییر حکم ازطریق تغییر موضوع ازجمله در ابواب ربا، ازنظر شرع ممنوع است. حتی در ادبیات عامیانه از آن با تعبیر «کلاه شرعی» یاد می‌شود. ازجمله شواهدی که بر بی‌اثر‌بودن حیله اقامه شده است، ماجرای اصحاب سبت بوده که در قرآن کریم بدان اشاره شده است. نتایج تحقیق حاضر که به‌روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام شده است، نشان می‌دهد در آیات قرآن کریم هیچ اشاره‌ای به حیله‌بودن عمل اصحاب سبت نشده و اقوال مفسران و روایات وارده دراین‌باره برای اثبات تفسیر مشهور از عمل اصحاب سبت، از اعتبار کافی برخوردار نیست؛ بنابراین برای اثبات حرمت حیله‌های ربا، به این ماجرا نمی‌توان استناد کرد.
کلیدواژه‌ها
)