نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمود،حسین حکمت نیا،هوشمند فیروزآبادی

دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و استادیار دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی/ نویسنده مسئول (h.houshmand@chmail.ir). استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (mh.hekmatnia@yahoo.com

چکیده

لزوم جبران خسارت زیاندیده از ناحیه عامل فعل زیانبار، از اصول مهم مسئولت مدنی درمیان همه مکاتب و نظام‌های حقوقی به‌شمار می‌رود. این اصل در حقوق اسلامی نیز که از مهم‌ترین نظام‌های حقوقی است، جایگاه ویژه‌ای دارد و آیاتی در مهم‌ترین منبع فقه یعنی قرآن به این امر اختصاص یافته است؛ مانند آیات اعتداء، جزاء سیئه، انتصار، معاقبه و جهر به‌سوء. از این آیات علاوه‌براینکه حکم وضعی لزوم جبران خسارت را می‌توان استخراج کرد، برخی اصول مهم مسئولیت خارج از قرارداد را همچون اصل جبران کامل خسارت و برخی شیوه‌های جبران خسارت مانند شیوه جبران عینی خسارت (اعاده وضع سابق) و جبران ازطریق معادل (مثل یا قیمت) در خسارت‌های مالی، می‌توان استخراج کرد.

کلیدواژه‌ها

• ضمان
• اتلاف
• معاقبه
• اعتداء
• انتصار
• جزاء سیئه
• حکم وضعی
• تقاص
• آثار مسئولیت مدنی