نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر و دانش آموخته اقتصاد

چکیده

حیله در اصطلاح فقهی به عملی اطلاق می‌شود که از طریق تغییر موضوع، مانع از استقرار یک حکم تکلیفی یا وضعی می‌شود و یا حکم ثابت شده را بر می‌دارد. به اعتقاد بسیاری ارتکاب حیله برای تغییر حکم از طریق تغییر موضوع از جمله در ابواب ربا از نظر شرع ممنوع است. حتی در ادبیات عامیانه از آن با تعبیر «کلاه شرعی» یاد می‌شود. از جمله شواهدی که بر بی‌اثر بودن حیله اقامه شده، ماجرای اصحاب سبت است که در قرآن کریم به آن اشاره شده است. نتایج تحقیق حاضر که به روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام شده نشان می‌دهد در آیات قرآن هیچ اشاره‌ای به حیله بودن عمل اصحاب سبت نشده است و اقوال مفسران و روایات وارد شده در این باره برای اثبات تفسیر مشهور از عمل اصحاب سبت از اعتبار کافی برخوردار نیست. بنابراین نمی‌توان برای اثبات حرمت حیله‌های ربا به این ماجرا استناد کرد.

کلیدواژه‌ها